Standardy Ochrony Małoletnich

      • Tekstowa podstrona

      •  

        Standardy Ochrony Małoletnich

        obowiązujące w Publicznym Przedszkolu nr 18

        w Wodzisławiu Śląskim

         

        Podstawa prawna:

        •  Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów        Zjednoczonych dnia 20 listopada.
        •  Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
        •  Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
        •  Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz .niektórych innych ustaw.
        •  Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle   seksualnym i ochronie małoletnich
        •  Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
        •  Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny.
        •  Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego.
        •  Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
        •  Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.

        Preambuła

                    Naczelną i niepodważalną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Publicznego Przedszkola nr 18 w Wodzisławiu Śląskim są działania mające na celu dobro dziecka, ochronę jego godności i poszanowanie jego praw. Każdy członek personelu traktuje dziecko            z szacunkiem, dba o jego prawidłowy rozwój i uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Personel instytucji, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych danej instytucji oraz swoich kompetencji. Zwiększanie wśród pracowników przedszkola świadomości dotyczących zagrożeń pozwoli na efektywniejsze im zapobieganie oraz tworzenie środowiska pozbawionego czynników mogących doprowadzić do naruszenia praw dziecka.

                    Celem wprowadzenia Standardów Ochrony Małoletnich w Publicznym Przedszkolu nr 18  jest opracowanie i wdrożenie zasad i procedur postępowania w placówce, które mają być przestrzegane i stosowane w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletniego. Standardy określają między innymi organizację ochrony małoletnich przed krzywdzeniem, sposób dokumentowania, zasady opracowywania planu wspierania osoby doznającej przemocy. Standardy Ochrony Małoletnich obowiązują całą społeczność Publicznego Przedszkola nr 18 oraz osoby współpracujące z placówką, zawierają wytyczne dotyczące postępowania w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa i dobra małoletnich.

         

        Rozdział I

        Objaśnienie terminów i pojęć używanych w dokumencie

        Standardów Ochrony Małoletnich

         

        § 1.

        1. Dyrektor – należy przez to rozumieć dyrektora Publicznego Przedszkola nr 18 w Wodzisławiu Śląskim.

        2. Pracownikiem przedszkola jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, a także wolontariusz i stażysta.

        3. Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.

        4. Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, a w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.

        5. Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka/opiekunów prawnych. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.

        6. Osoba odpowiedzialna za Internet to wyznaczony przez kierownictwo instytucji członek personelu, sprawujący nadzór nad korzystaniem z Internetu przez dzieci na terenie instytucji oraz nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie.

        7. Osoba odpowiedzialna za Standardy Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem to wyznaczony przez kierownictwo instytucji członek personelu sprawujący nadzór nad realizacją Standardów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem w instytucji, zwana dalej koordynatorem.

        8. Zespół interwencyjny – to zespół powołany przez dyrektora w skomplikowanych przypadkach. W skład zespołu wchodzą osoby odpowiedzialne za Standardy Ochrony Małoletnich, wychowawca dziecka, dyrektor oraz inni nauczyciele mający wiedzę o krzywdzeniu  dziecka.

        9. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.

        10. Krzywdzenie – popełnienie czynu zabronionego lub karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie. Krzywdzeniem jest m.in.:

        - przemoc fizyczna – jest to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być m. in. złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne. Przemoc fizyczna powoduje lub może spowodować utratę zdrowia bądź też zagrażać życiu

        - przemoc emocjonalna – to powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie małoletniego, nieustanna krytyka, wciąganie małoletniego w konflikt osób dorosłych, manipulowanie nim, brak odpowiedniego wsparcia, stawianie małoletniemu wymagań          i  oczekiwań, którym nie jest on w stanie sprostać

        - przemoc seksualna – to angażowanie małoletniego w aktywność seksualną przez osobę dorosłą. Wykorzystywanie seksualne odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) oraz zachowania bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm)

        - zaniedbywanie – to niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych dziecka przez rodzica lub opiekuna prawnego, niezapewnienie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa, braku dozoru nad wypełnianiem obowiązku szkolnego.

        11. Przemoc domowa – należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

        12. Osoba stosująca przemoc domową – należy przez to rozumieć pełnoletniego, który dopuszcza się przemocy domowej.

        13. Świadek przemocy, w tym domowej – należy przez to rozumieć osobę, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy, w tym domowej lub widziała akt przemocy, w tym domowej.

         

        Rozdział II

        Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

         

        § 2.

        1. Pracownicy przedszkola posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci. Czynniki ryzyka stanowią Załącznik

              nr 1 do niniejszych Standardów.

        2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy przedszkola podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.

        3. Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan dziecka przez obserwacje, rozmowy z dzieckiem, rodzicami oraz instytucjami wspomagającymi ochronę dziecka.

        4. Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko ustalone w przedszkolu. Zasady stanowią Załącznik nr 2 do niniejszych Standardów.

        5. Pracownicy przedszkola mają  obowiązek reagować na każdy sygnał ze strony dziecka, które doświadcza przemocy fizycznej lub psychicznej.

        6. Rekrutacja pracowników przedszkola odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu. Zasady stanowią Załącznik nr 3  do niniejszych Standardów.

        Rozdział III

        Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka

         

        § 3.

        1. Rozpoznawanie przemocy wobec małoletniego odbywa się poprzez:

        - ujawnienie przez małoletniego przemocy domowej

        - informacje od osoby będącej bezpośrednim świadkiem przemocy

          - analizę objawów krzywdzenia występujących u małoletniego

        - ocenę stopnia ryzyka wystąpienia przemocy w danej rodzinie.

         

        2. Pracownik przedszkola, który zauważy lub podejrzewa u małoletniego symptomy krzywdzenia, w trybie pilnym przekazuje informację o zaobserwowanym zdarzeniu wychowawcy/nauczycielowi grupy i dyrektorowi placówki.

        3. Wychowawca/nauczyciel  grupy wraz z koordynatorem wypełniają notatkę służbową - Załącznik nr 4.

        4. Wychowawca grupy pokrzywdzonego dziecka informuje o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego, dyrektora placówki bądź jego zastępcę.

        § 4.

        1. Dyrektor wzywa rodziców/opiekunów prawnych dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa i informuje ich o podejrzeniu.

        2. Wychowawca/nauczyciel grupy dziecka, w ciągu 3 dni roboczych, powinien sporządzić opis sytuacji przedszkolnej i rodzinnej dziecka, na podstawie rozmów z dzieckiem, nauczycielami, specjalistami, rodzicami/opiekunami prawnymi.

        3. Plan pomocy dziecku w czasie 2 dni roboczych opracowuje wychowawca ze specjalistami.

        4. Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:

        •  podjęcia przez przedszkole działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym               zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej placówki
        •  wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku
        • skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.

         

        § 5.

        1. W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) dyrektor powołuje zespół interwencyjny.

        2. Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku, na podstawie opisu sporządzonego przez wychowawcę/nauczyciela grupy i pedagoga/psychologa, uzyskanych przez członków zespołu, informacji.

        3. Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez wychowawcę i pedagoga/psychologa opiekunom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.

        4. Dyrektor lub wychowawca informuje opiekunów o obowiązku placówki zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej bądź przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura “Niebieskiej Karty” - w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i skorelowanej z nim interwencji).

        5. Po poinformowaniu opiekunów zgodnie z punktem poprzedzającym - dyrektor składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej lub przesyła formularz “Niebieska Karta – A" do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.

        6. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie   poprzedzającym.

        § 6.

        1. Z przebiegu interwencji wychowawca sporządza kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 5 do niniejszych Standardów. Kartę załącza się do teczki dziecka, znajdującej się u pedagoga specjalnego.

        2. Cały personel przedszkola i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informacje o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

        3. W przypadkach niewskazujących na wiarygodność zgłoszenia wychowawcy prowadzą wnikliwą obserwację małoletniego i w terminie 3 miesięcy od zgłoszenia, Zespół Interwencyjny dokonuje oceny sytuacji małoletniego.

         

        § 7.

        1. W przypadku, gdy zgłoszono podejrzenie krzywdzenia dziecka przez pracownika, osoba ta zostaje odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.

        2.  Nauczyciel przeprowadza rozmowę z dzieckiem (w miarę możliwości w obecności psychologa) oraz z innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i stara się ustalić przebieg zdarzenia i jego wpływ  na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane w karcie interwencji – załącznik nr 5.

        4.  W przypadku pracowników obsługi, gdy naruszenie dobra dziecka było mniej dotkliwe  dyrekcja może wymierzyć  kary porządkowe i monitorować wykonywanie przez pracownika  czynności z udziałem dzieci.

        5. W przypadku, gdy podejrzenie zagrożenia bezpieczeństwa dziecka zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone w postępowaniu wyjaśniającym należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.

         

         

        Rozdział IV

        Zasady ochrony wizerunku dziecka.

        § 8.

        1. Przedszkole zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie                 z obowiązującymi przepisami prawa.

        2. Przedszkole, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.

        3. Wytyczne dotyczące zasad publikacji wizerunku dziecka stanowią Załącznik nr 6 do niniejszych Standardów.

        § 9.

        1. Pracownikowi przedszkola nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie placówki bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.

        2.  Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez zgody i wiedzy tego opiekuna.

        § 10.

        1. Upublicznienie przez pracownika przedszkola wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego.

        2. Pisemna zgodna, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany - Załącznik nr 7.

         

        Rozdział V

        Określenie sposobu bezpiecznego dostępu do Internetu

        § 11.

        1. Placówka, zapewniając małoletnim dostęp do Internetu podejmuje działania zabezpieczające małoletnich przed dostępem do treści niepożądanych, w szczególności poprzez zainstalowanie

             i aktualizowanie oprogramowania zabezpieczającego przed dostępem do takowych treści.

        2. Placówka zapewnia personelowi i małoletnim możliwość korzystania z Internetu.

        3. Sieć przedszkolna jest zabezpieczona zgodnie z obowiązującymi standardami bezpieczeństwa.

        4.  Dostęp do Internetu przez dzieci odbywa się tylko pod nadzorem nauczyciela na zajęciach.

        5. Nauczyciel ma obowiązek informowania małoletnich o zasadach bezpiecznego korzystania         z Internetu.

         

        Rozdział VI

        Zasady udostępniania rodzicom i dzieciom standardów do zapoznania się z nimi

         i  ich stosowania.

         

        § 12.

        1. Dokument “Standardy Ochrony Małoletnich” jest dokumentem Przedszkola ogólnodostępnym dla personelu przedszkola, dzieci oraz ich rodziców/opiekunów prawnych.

        2. Dokument opublikowany jest na stronie internetowej Przedszkola, dostępny w Gabinecie Dyrektora Przedszkola, szatniach dzieci oraz w salach poszczególnych grup w formie graficznej dla dzieci.

        3. Dokument omawiany jest na  zebraniu organizacyjnym z rodzicami/opiekunami prawnymi dzieci przed rozpoczęciem w danym roku szkolnym.

        4. Nauczyciel daje rodzicom/opiekunom prawnym do podpisania oświadczenie, że zapoznał się ze Standardami. Rodzic/opiekun prawny w oświadczeniu może zaproponować swoje sugestie - Załącznik nr 8.

        5. Nauczyciele  mają obowiązek zapoznania dzieci ze Standardami oraz omówienia ich w taki sposób, aby dzieci mogły je zrozumieć, niezależnie od wieku i sprawności intelektualnej.

         

        Rozdział VII

        Monitoring stosowania Standardów Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem

         

        § 13.

        1. Dyrektor przedszkola wyznacza Patrycję Radecką, Agnieszkę Zając, Monikę Wojs jako koordynatorów ds. wdrażania Standardów Ochrony Małoletnich.
        2. Osoby o których mowa w punkcie poprzedzającym, są odpowiedzialne za monitorowanie realizacji standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia standardów oraz zaproponowanie ewentualnych zmian.
        1. Osoby o których mowa w pkt. 1 niniejszego paragrafu, przeprowadzają wśród personelu placówki, raz na 12 miesięcy, ankietę monitorującą poziom realizacji standardów. Wzór ankiety stanowi  Załącznik nr 9 do niniejszych Stadardów.
        1. W ankiecie pracownicy przedszkola mogą zaproponować zmiany standardów oraz wskazywać ich naruszenia w placówce.
        1. Osoby o których mowa w pkt. 1 niniejszego paragrafu, dokonują opracowania wypełnionych przez personel placówki ankiet. Sporządzają na tej podstawie raport               z monitoringu, który następnie przekazują kierownictwu placówki.
        1. Dyrektor wprowadza do standardów niezbędne zmiany i ogłasza je pracownikom przedszkola oraz rodzicom/opiekunom prawnym.

         

        Przepisy końcowe.

         

        § 14

        1. Standardy Ochrony Małoletnich wchodzą w życie z dniem ich ogłoszenia.

        2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników przedszkola, dzieci i ich opiekunów, zgodnie z § 12 pkt.2.

         

        Wykaz załączników:

        Załącznik nr 1 – Czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci

        Załącznik nr 2 – Zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko

        Załącznik nr 3 – Zasady bezpiecznej rekrutacji

        Załącznik nr 4 – Notatka służbowa

        Załącznik nr 5 – Karta interwencji

        Załącznik nr 6 – Zasady ochrony wizerunku dzieci i danych osobowych w Publicznym Przedszkolu                nr 18 w Wodzisławiu Śląskim

        Załącznik nr 7 – Zgoda na publikację wizerunku

        Załącznik nr 8 - Oświadczenie rodzica/opiekuna prawnego małoletniego o zapoznaniu się                               z obowiązującymi Standardami Ochrony Małoletnich w Publicznym Przedszkolu nr               18    w Wodzisławiu Śląskim

        Załącznik nr 9 – Monitoring Standardów Ochrony Małoletnich - ankieta

         

        ADRESY  I  TELEFONY  INSTYTUCJI  LOKALNYCH  I  OGÓLNOPOLSKICH

         DO KTÓRYCH MOŻNA ZWRÓCIĆ SIĘ O POMOC W TRUDNEJ SYTUACJI,

        PORADĘ   I  WSPARCIE

         

        TELEFONY OGÓLNODOSTĘPNE

        Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (Fundacja Dzieci Niczyje)

        116 111

         

        Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka

        800 12 12 12

         

        Telefoniczna Pierwsza Pomoc Psychologiczna

        22 425-98-48

        czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 17:00-20:00, w soboty w godzinach 15:00-17:00

        Dla dzieci i nastolatków zaniedbanych, seksualnie wykorzystywanych, których rodzice piją  – telefon Stowarzyszenia OPTA  22 827 61 72   (pn.-pt. 15-18)

         

        Komitet Ochrony Praw Dziecka

         22 831 24 29  (pn., śr.-pt. 9-14, wt. 9-18)

         

        Telefon Zaufania Komitetu Ochrony Praw Dziecka

        22 6269419

         

        Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci

        800 100 100 bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna od poniedziałku do piątku w godzinach   12:00 – 15:00.

         

        INSTYTUCJE  LOKALNE  WSPIERAJĄCE  DZIECKO  I  JEGO RODZINĘ

        Komenda Powiatowa Policji w Wodzisławiu Śląskim ul. Kokoszycka 180B, 44-313 Wodzisław Śl. Telefon: 47 85 552 55/47 85 552 66

         

        Prokuratura Rejonowa w Wodzisławiu Śląskim

        Ks. Płk. W. Kubsza 28B, 44-300 Wodzisław Śl.

        Tel. 32 455 29 11

         

         

        Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim

        ul. Sądowa 3, 44-300 Wodzisław Śl.

        32 459 14 19

         

        Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim

        ul. 26 Marca44, 44-286 Wodzisław Śl.

        Tel. 32 4591419

         

        Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 44-300 Wodzisław Śl. ul. Wałowa 30 tel/fax. 32 455-14-30; 32 454-71-06

         

        Powiatowy Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Wodzisławiu Śląskim 44-300 Wodzisław Śląski, ul. Wałowa 30 tel. / fax: 32 455 60 32

         

        OŚRODKI POMOCY SPOŁECZNEJ

        Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

        ul. Ignacego Daszyńskiego 3, 44-300 Wodzisław Śląski

        tel: 32 45 90 650 fax: 32 72 18 735

         

        Powiatowy Ośrodek Wsparcia PERŁA ul. Bogumińska 15; 44-300 Wodzisław śl. tel. 456-05-16

        FENIX – POWSTAŃ DO ŻYCIA 44-300 Wodzisław Śląski ul. P. Pośpiecha 1A 60 Telefon: 603775900

         

        Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

        pomoc uczniom, ich rodzicom oraz nauczycielom przedszkoli, szkół;

         

        Wodzisławska Placówka wsparcia Dziennego „Dziupla”

        ul. Św. Jana 17, 44-300 Wodzisław Śl’ Telefon 32 456 43 64 Telefon 723 550 755

         

        Poradnia Prawna Fundacji Obrony Praw Człowieka Wodzisław Śląski ul.Świętego Jana 17,

        44-286 Wodzisław Śląski Telefon: 881 785 340

         

        Wodzisławski Ośrodek Rehabilitacji i Terapii Dzieci i Młodzieży ul. Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego 20, 44-300 Wodzisław Śląski Telefon: 32 455 26 66